Tư Duy Biện Luận Là Gì? Cách Rèn Luyện Tư Duy Biện Luận

 

Tư duy biện luận là một kỹ năng vô cùng quan trọng vì vậy các bậc phụ huynh luôn mong muốn có thể rèn luyện và phát triển kỹ năng này cho trẻ từ sớm. Vậy tư duy biện luận là gì? Tư duy phản biện có vai trò tầm quan trọng như thế nào? Làm thế nào để rèn luyện tư duy biện luận hiệu quả? Nội dung trong bài viết sau đây Mighty Math sẽ giúp các bạn giải đáp những câu hỏi này, hãy cùng theo dõi nhé.

1. Tư duy biện luận là gì? 

Tư duy biện luận hay còn được gọi là tư duy phản biện được hiểu là quá trình tư duy chủ động bao gồm phân tích, tổng hợp, đánh giá thông tin để đưa ra một nhận định của cá nhân về một vấn đề nào đó.

Thông tin được thu thập trong quá trình tư duy biện luận được thu nhập thông qua tìm hiểu, quan sát, kiến thức, kinh nghiệm của người đó. Sau đó các thông tin sẽ được đánh giá trên cơ sở lập luận khách quan, logic để đưa ra kết luận. 

Các công việc khi thực hiện quá trình tư duy biện luận sẽ gồm có:

• Thực hiện so sánh và đối chiếu các vấn đề
• Lý giải vì sao sự việc đó xảy ra
• Đưa ra đánh giá và đưa ra các chủ kiến của bản thân
• Hiểu được những quan điểm của người khác 
• Dự đoán những điều sắp xảy ra
• Đưa ra giải pháp

2. Tầm quan trọng của tư duy biện luận đối với sự phát triển của trẻ

Tư duy biện luận có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Cụ thể:

2.1 Hỗ trợ phát triển ngôn ngữ

Khi trẻ được rèn luyện về tư duy phản biện cũng là cơ hội để trẻ mở rộng khả năng ngôn ngữ của mình. Thông qua quá trình tư duy biện luận trẻ cần sử dụng ngôn ngữ để thực hiện việc.giải thích sự việc nào đó, đưa ra lập luận, đánh giá….Nhờ vậy ngôn ngữ của trẻ sẽ có sự phát triển vượt bậc. 

Ngược lại sự phát triển của ngôn ngữ cũng sẽ giúp phát triển tư duy biện luận vì vậy tư duy biện luận và ngôn ngữ sẽ là 2 nhân tố góp phần giúp trẻ phát triển tốt nhất.

2.2 Thúc đẩy tìm tòi, học hỏi, sáng tạo

Tư duy phản biện khích lệ trẻ tìm tòi, học hỏi thêm nhiều kiến thức mới để mở rộng hiểu biết. Bên cạnh đó cũng sẽ thúc đẩy trẻ đưa ra những ý tưởng sáng tạo, rèn luyện tư duy logic.

2.3 Nâng cao sự tự tin và bản lĩnh cho trẻ

Tư duy phản biện giúp trẻ trở nên bản lĩnh và tự tin luôn chủ động trong suy nghĩ để có thể tự giải quyết vấn đề gặp phải. 

2.4 Nâng cao khả năng đọc, viết

Phát triển tư duy biện luận cho trẻ từ sớm là cách giúp nâng cao khả năng đọc, viết cho trẻ tạo tiền đề vững chắc cho trẻ chuẩn bị vào các cấp học cao hơn.

3. Cách rèn luyện tư duy biện luận

3.1 Đánh giá khách quan mọi việc

Trước tiên để rèn luyện tư duy biện luận cần đánh giá mọi việc khách quan. Điều đó có nghĩa trẻ không được dùng cách suy nghĩ hoặc giải quyết vấn đề theo cảm tính, không được đánh giá một cách chủ quan coi trọng cái tôi khi nhìn nhận vấn đề. Bởi chỉ khi đánh giá khách quan mọi vấn đề thì mới có thể đưa ra lập luận logic, sắc bén và chính xác.

3.2 Sử dụng câu hỏi đơn giản để đánh giá

Hãy bắt đầu từ những câu hỏi đơn giản vì những câu hỏi này trẻ có thể trả lời được ngay mà không mất nhiều thời gian. Như vậy trẻ có thể liên tục đặt ra các câu hỏi và đưa ra câu trả lời để giải quyết vấn đề.

3.3 Sử dụng những câu hỏi giả định

Khi trẻ hình thành thói quen đặt câu hỏi nhất là những câu hỏi giả định và nghi vấn về các luồng thông tin được tiếp xúc sẽ có thể rèn luyện và phát triển kỹ năng tư duy biện luận. Sử dụng những câu hỏi giả định về các vấn đề đang cần tiếp cận và đánh giá sẽ giúp cho trẻ có thể đào sâu vấn đề một cách chi tiết hơn. 

Trẻ hoàn toàn có thể giả định vấn đề là đúng hoặc sai tùy theo cách nhìn nhận và hướng giải quyết vấn đề. Quan trọng nhất là trẻ cần tập thói quen đặt câu hỏi giả định để rèn luyện khả năng nhạy bén trong việc xác định nguồn thông tin nào đáng tin cậy và nguồn thông tin nào cần xem xét lại.

3.4 Học cách đảo ngược vấn đề

Đây cũng là một cách để rèn luyện tư duy biện luận tuyệt vời cho trẻ bởi nó có thể giúp trẻ tìm được đáp án đúng nhất nhanh và chính xác.

3.5 Trước khi tự mình kiểm tra không chấp nhận kết quả của người khác

Trẻ có thể gặp những quan điểm trái chiều hoặc ý kiến đồng thuận trong quá trình phản biện, tuy nhiên cần chú ý vấn đề sau:

• Không đồng ý với nhận định, đánh giá của người khác khi mình chưa tự kiểm tra, chưa suy nghĩ kỹ càng.
• Trước khi chấp nhận kết quả của người khác hãy tự phán đoán và đưa ra ý kiến của mình.
• Tự tin đưa ra ý kiến của mình để phản biện lại ý kiến của người khác.

3.5 Đưa ra kết luận cuối cùng bằng các minh chứng thực tế

Khi trẻ kết luận về một vấn đề nào đó hãy đưa ra bằng chứng thực tế để bảo vệ ý kiến của mình. Để tránh đưa các kết luận sau trẻ cần phải tiến hành đánh giá, phân tích các thông tin một cách nghiêm túc, kỹ càng. 

Mặt khác nếu khi nghe người khác đưa ra kết luận hãy khuyến khích trẻ sử dụng các câu hỏi liên quan đến bằng chứng thực tế để rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện. 

Các câu hỏi có thể sử dụng như:

• Bằng chứng này do ai thu thập?
• Cách thức thu thập bằng chứng như thế nào?

Hy vọng sau bài viết này các bạn đã giải đáp được câu hỏi tư duy biện luận là gì và cách để rèn luyện tư duy phản biện cho trẻ. Để trẻ có thể phát triển tư duy biện luận hiệu quả quý phụ huynh hãy cho con theo học tại Mighty Math.