Tâm Lý Trẻ 4 Tuổi Những Tính Cách Khả Năng Của Trẻ 4 Tuổi

1. Đặc điểm phát triển của trẻ 4 tuổi

Trước khi đến với tâm lý bé 4 tuổi, chúng ta sẽ cùng điểm qua một số đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn này để thấy sự thay đổi thể chất và các kỹ năng cơ bản.

1.1 Phát triển thể chất

Theo tiêu chuẩn về thể chất, vào năm 4 tuổi thì những bé gái sẽ có cân nặng trung bình khoảng 14 – 18,6kg và bé trai là 14,3 – 18,7kg. Giai đoạn này, phổi của các bé bắt đầu giãn nở và có hiệu suất làm việc tăng lên để đáp ứng những hoạt động của cơ thể.

Ở độ tuổi này, bé đã có thể vận động toàn thân hoặc thực hiện những động tác phức tạp như leo trèo, nhảy dây, đá cầu.... Các ngón tay của trẻ làm quen hơn với việc cầm, nắm, vẽ...thậm chí là hoạt động một cách tự do, động tác nhanh nhẹn, thực hiện được nhiều động tác mới, tinh tế và hoàn chỉnh hơn.

Trẻ 4 tuổi có đặc điểm là hiếu động, hoạt bát, suốt ngày chạy nhảy, không lúc nào ngồi yên,...chính là bởi sự phát triển thể chất quyết định.

1.2 Phát triển trí tuệ

Hầu hết những bé ở giai đoạn 4 tuổi đều đã nắm được những khái niệm mang tính trừu tượng, bé nhận diện được hình dạng, màu sắc, chữ cái, hiểu được thời gian, đếm được các con số....hay hiểu được công dụng của những đồ vật xung quanh.

Các con cũng ham học hỏi hơn, tò mò về nhiều điều, muốn mở rộng kiến thức bằng các câu hỏi, những câu chuyện diễn ra hằng ngày hoặc thông qua những câu chuyện kể....

Một số mốc phát triển trí tuệ, nhận thức của bé 4 tuổi:

• Hiểu các khái niệm đối lập, so sánh hơn kém
• Hiểu các khái niệm ngày đêm
• Biết mặt số và đếm số
• Ghi nhớ những tình tiết trong những câu chuyện
• Sắp xếp các đối tượng theo màu sắc, hình dáng
• Bé nói chuyện rõ ràng hơn
• Bắt đầu hỏi nhiều những câu hỏi như "tại sao?", "bao nhiêu?", "khi nào?"...
• Sử dụng những câu nối, biết dùng các từ như "vì", "bởi vì"...

1.3 Kỹ năng vận động

Trẻ 4 tuổi sẽ có những tiến bộ rõ rệt trong việc kiểm soát hoạt động, kỹ năng sử dụng đôi tay thành thạo, vận động toàn thân một cách linh hoạt:

• Cầm bút tô, vẽ, viết
• Sử dụng muỗng và nĩa
• Chủ động xèo, nắm đồ vật, đồ chơi
• Tự mặc đồ, cởi đồ
• Tự đánh răng, rửa mặt, đi vệ sinh
• Đạp xe 3 bánh
• Đá bóng, nhảy dây
• Ném đồ vật lên cao
• Nhảy xa, lăn lộn, nhỏ lò cò,...

1.4 Kỹ năng giao tiếp

Bé 4 tuổi có khả năng phát âm và ăn nói trôi chảy hơn, biết sử dụng ngữ pháp chính các hơn, kể chi tiết những việc mình đã làm. Trẻ cũng biết sắp xếp và tạo ra những câu chuyện, có khả năng lắng nghe và kể lại những gì mình được nghe.

Các bé cũng đã hiểu được số và chữ dừng để kể chuyện hoặc truyền tải thông tin, biết sử dụng những câu nói dài để kể các câu chuyện xảy trong ngày.

Một số mốc phát triển về kỹ năng giao tiếp của trẻ 4 tuổi:

• Sử dụng đại từ nhân xưng
• Nhắc lại các từ hoặc cụm từ được nghe nhiều lần
• Có thể ghép thành những câu có trên năm từ
• Đánh vần được các từ, nhớ được phần lớn nội dung câu chuyện
• Nhớ được hầu hết tên, giới tính của mọi người trong gia đình và một số người khác
• Đọc thuộc tên, địa chỉ nhà, số điện thoại của cha mẹ....

2. Đặc điểm tâm lý trẻ 4 tuổi

Giai đoạn 4 tuổi, bé có những thay đổi nhất định về tâm lý, tính cách. Bởi vậy cha mẹ sẽ phải là một người tinh tế, nắm bắt cảm xúc để hiểu bé hơn. Từ đó có cách để nuôi dạy con phù hợp, giúp con phát triển một cách tốt nhất.

Dưới đây là một đặc điểm tâm lý trẻ lên 4 mà bất cứ phụ huynh nào cũng cần phải nắm chắc:

2.1 Cái tôi cá nhân của bé cao hơn

Trẻ lên 4 đã biết phân biệt các mối quan hệ trong gia đình, hiểu được sự khác biệt của bản thân với những bạn khác, cái tôi cá nhân cũng cao hơn. Vì vậy, bé sẽ bắt đầu quan tâm tới những đánh giá, nhận xét của mọi người dành cho mình, những lời khen hay chê lúc này có ảnh hưởng lớn tới suy nghĩ của bé, hình thành sự kiêu ngạo hoặc tự ti cho bé.

Tâm lý trẻ 4 tuổi cũng có những sự biến đổi khác, thay vì ăn vạ khóc lóc vì không có được cái mình muốn, các bé có xu hướng không chịu hợp tác, không nghe lời, tỏ vẻ bướng bỉnh thậm chí là tủi thân nếu không được quan tâm.

Do đó, cha mẹ cần tinh tế trong vấn đề này, không nói về trẻ với người khác trước mặt con, không sử dụng đòn roi mà nên nhẹ nhàng phân tích, dạy dỗ bé.

2.2 Thích bắt chước theo người lớn

Một đặc điểm khá nổi bật trong những tính cách khả năng của trẻ 4 tuổi đó chính là bắt chước theo người lớn. Chúng ta sẽ thường bắt gặp bé đóng vai gia đình và có những lời nói, hành động tái hiện lại những hoạt động hằng ngày. Ví dụ như bé trai thì sửa đồ dùng, trồng cây, bé gái thì nấu ăn, làm đẹp...

Khả năng ghi nhớ sự vật, hiện tượng của các bé rất nhạy bén, đặc biệt là những tình huống để lại sự ấn tượng. Bé sẽ nói chuyện nhiều hơn, cả ngày líu lo cười nói ngay cả khi chỉ có một mình. Những câu chuyện của người lớn các con cũng sẽ để ý và học theo. Vì vậy, cha mẹ có thể gia tăng vốn hiểu biết, hình thành kỹ năng giao tiếp cho bé bằng cách trò chuyện khoa học, đúng đắn.

2.3 Biết bộc lộ cảm xúc rõ ràng hơn

Bộc lộ cảm xúc rõ ràng hơn cũng là một đặc điểm mà cha mẹ có thể dễ dàng nhận thấy trong sự thay đổi tâm lý trẻ 4 tuổi. Chính vì thế mà vai trò của việc giáo dục cảm xúc cho bé ở độ tuổi này rất quan trọng, bé ngang bướng hay ngoan ngoãn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cách dạy dỗ của gia đình.

Đối với những người mà bé thích, bé sẽ có xu hướng quấn quýt, dành nhiều tình cảm. Ngược lại, với những ai bé không thích, bé sẽ thể hiện thái độ ngoan cố, cứng đầu.

Sự khác biệt về giới tính cũng sẽ bắt đầu có sự khác biệt đối với trẻ từ 4 tuổi trở lên. Bé gái sẽ hòa đồng, nhẹ nhàng hơn, còn bé trai thì hiếu động và mạnh mẽ hơn.

Do đó, cha mẹ cần phải nắm bắt được tâm lý, cảm xúc và tính cách của trẻ 4 tuổi để hình thành cho bé nếp sống tốt.

2.4 Tự lập trong việc vệ sinh cá nhân

Tâm lý bé 4 tuổi sẽ xuất hiện mong muốn tự lập, tự chăm sóc bản thân của mình như: tự mặc quần áo, đánh răng rửa mặt, tắm, ăn, vệ sinh,... Mặc dù sẽ khá mất thời gian để các con thực hiện, tuy nhiên cha mẹ hãy kiên nhẫn và bình tĩnh để hướng dẫn các bé làm quen nhé.

2.5 Một số đặc điểm tâm lý trẻ lên 4 khác

Ngoài một số đặc điểm tâm lý, những tính cách khả năng của trẻ 4 tuổi kể trên, cha mẹ cũng cần lưu ý một số đặc điểm khác như:

• Bé bắt đầu nhận định được niềm yêu thích của mình
• Các con cần sự riêng tư hơn
• Muốn được công nhận là người lớn
• Biết giúp đỡ người khác
• Bé biết an ủi động viên người khác
• Biết đồng cảm, biết khóc và thương khi nghe một câu chuyện buồn hay khi con vật mình yêu thích bị tổn thương
• Thích làm người chỉ đạo trong các cuộc chơi
• Bé cũng rất mong manh, nhạy cảm....

3. Bố mẹ nên làm gì để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh độ tuổi này

Cha mẹ sẽ là những người ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý, tính cách và sự phát triển của bé. 

Do đó, để trẻ phát triển một cách khỏe mạnh ở độ tuổi này cha mẹ cần có những phương pháp giáo dục đúng đắn như:

• Tôn trọng cái tôi của con
• Rèn luyện các phép tắc lịch sự, tôn trọng, lễ phép, cách cảm ơn, xin lỗi, biết ơn...
• Đưa ra những kỷ luật tích cực để bé biết lỗi và sửa chữa khi làm sai
• Tránh việc sử dụng đòn roi, la mắng sẽ ảnh hưởng tới tâm lý trẻ 4 tuổi
• Khuyến khích bé tự lập, làm những công việc phụ giúp mọi người trong khả năng của mình
• Giữ hình tượng chuẩn mực để con học theo
• Tham gia trò chơi, các hoạt động đóng vai cùng bé, kích thích sự phát triển và tăng sự tương tác với bé
• Tạo cơ hội để bé thể hiện mình
• Tổ chức các hoạt động như văn nghệ, kể chuyện, đọc sách,...để bé phát triển ngôn ngữ
• Cho con không gian riêng tư, không quá kiểm soát con
• Giúp con học cách bộc lộ cảm xúc đúng đắn
• Không quên dành lời khen cho bé khi bé làm được những việc tốt
• Cho con theo học tại những trung tâm, trường mầm non chất lượng với những phương pháp giáo dục hiện đại như Mighty Math….

Mặc dù tâm lý bé 4 tuổi có những thay đổi lớn nhưng nó không hề phức tạp hay khó hiểu như nhiều cha mẹ nghĩ. Chỉ cần bạn quan tâm tới những sở thích, chú ý đến tính cách của con, quan sát và theo dõi sự phát triển của bé, bạn hoàn toàn có thể định hướng chính xác giúp bé yêu của mình trở thành một người tích cực và thành công trong tương lai. 

4. Các bài viết liên quan

Xem thêm: Tâm Lý Trẻ 6 Tuổi

Xem thêm: Cách Tập Cho Bé 5 Tuổi Ngủ Riêng

Xem thêm: Con Nhút Nhát Phải Làm Sao